«Η ελευθερία του ενός σταματά εκεί που αρχίζουν να θίγονται τα  όρια της ελευθερίας των άλλων» διατύπωσε σαν αρχή ο Εμμάνουελ Καντ, αρχή, η οποία ακολουθήθηκε και από το Ελληνικό Σύνταγμα και Νόμους, στα πλαίσια διατήρησης των αρχών μας ως δημοκρατικής κοινωνίας. Η τιμή, η υπόληψη, η φήμη, επαγγελματική ή μη, η ανθρώπινη προσωπικότητα και αξιοπρέπεια, προστατεύονται από προσβολές, τόσο μέσα από τον Ποινικό όσο και από τον Αστικό μας Κώδικα, αλλά και το ίδιο το Σύνταγμα.

ΑΠΛΗ ΔΥΣΦΗΜΗΣΗ. «Όποιος με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου ισχυρίζεται ή διαδίδει για κάποιον άλλον γεγονός που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψή του τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος ή χρηματική ποινή. Αν η πράξη τελέστηκε δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσω διαδικτύου, επιβάλλεται φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή.» Το αδίκημα της απλής δυσφήμησης (362 Π.Κ.), όπως ισχύει σήμερα με τις νεότερες τροποποιήσεις του Π.Κ.), είναι γνησίως πολύτροπο αδίκημα, μπορεί να τελεσθεί με οποιονδήποτε τρόπο, ενώπιον τρίτου, όταν ο δράστης ισχυρίζεται ή διαδίδει για το θύμα γεγονός που μπορεί να βλάψει τη τιμή ή την υπόληψή του. Ειδικά η δημόσια τέλεση της πράξης, με οποιονδήποτε τρόπο, ακόμα και μέσω διαδικτύου αποτελεί επιβαρυντική περίπτωση δυσφήμισης και οδηγεί σε επιβολή μεγαλύτερης ποινής.

ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΚΗ ΔΥΣΦΗΜΗΣΗ. Το δε αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμισης (363 Π.Κ.), είναι αδίκημα με επιπλέον βαρύτητα και σημασία, διότι προσθέτει στο βασικό αδίκημα της δυσφήμισης, έναν επιπλέον παράγοντα, το αν αυτό που διαδόθηκε, ως επιλήψιμη συμπεριφορά, είναι ψευδές.

Ζητήματα απόδειξης εν προκειμένω, αποτελούν και στις δύο περιπτώσεις, τα βασικά στοιχεία που απαρτίζουν την αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος, δηλαδή το δυσφημιστικό γεγονός, γεγονός δηλαδή που προσβάλλει τη τιμή ή την υπόληψη του παθόντος,  να έχουμε διάδοσή αυτού ή ισχυρισμό του ενώπιον τρίτου και αν συντρέχει επιβαρυντική περίπτωση δημόσιας διάδοσης / ισχυρισμού. Στην έννοια του “τρίτου”, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 362-363 ΠΚ, εφόσον δεν θεσπίζεται με αυτές οποιαδήποτε εξαίρεση ή διάκριση, περιλαμβάνεται οποιοδήποτε, πλην του δυσφημουμένου, φυσικό πρόσωπο ή αρχή, όπως οι δικαστές, οι εισαγγελείς, οι υπάλληλοι του δικαστηρίου, οι δικηγόροι, οι δικαστικοί επιμελητές, τα μέλη πειθαρχικών συμβουλίων, επιτροπών, ανεξάρτητων αρχών κ.λ.π., που έλαβαν γνώση με οποιονδήποτε τρόπο του δυσφημιστικού ισχυρισμού ή της διάδοσης, έστω και κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, αρκεί το γεγονός να είναι επιλήψιμο γι’ αυτόν, στον οποίο αποδίδεται. (ΟλΑΠ 03/2021). Επιπλέον δε για τη συκοφαντική δυσφήμιση, απαιτείται η απόδειξη της έννοιας του ψεύδους των όσων αναφέρθηκαν προς επιδίωξη της δυσφήμησης.

Για την υποκειμενική θεμελίωση του εγκλήματος, απαιτείται άμεσος δόλος, συνιστάμενος στην ηθελημένη ενέργεια του ισχυρισμού ή της διάδοσης ενώπιον του τρίτου, του ψευδούς γεγονότος, εν γνώσει του δράστη ότι αυτό είναι ψευδές και δύναται να βλάψει την τιμή και την υπόληψη του άλλου και δεν αρκεί απλός δόλος.” (Α` ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ , ΠΟΙΝΧΡ 2019/669). Είναι αδιάφορο δε, αν οι τρίτοι έλαβαν γνώση πραγματικά του δυσφημιστικού γεγονότος, αρκεί να υπήρχε δυνατότητα προς τούτο – αντικειμενική προσφορότητα.

ΕΞΥΒΡΙΣΗ. Ακόμα και αν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την πλήρωση της υπόστασης των ανωτέρω, επικουρικά ο νομοθέτης μας να εξετάσουμε το ενδεχόμενο της εξύβρισης. (361 ΠΚ) «Όποιος, εκτός από τις περιπτώσεις της δυσφήμησης (άρθρα 362 και 363), προσβάλλει την τιμή άλλου με λόγο ή με έργο ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο τιμωρείται με φυλάκιση έως έξι μήνες ή χρηματική ποινή. Αν τελεί την πράξη δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσω διαδικτύου, επιβάλλεται φυλάκιση έως ένα έτος ή χρηματική ποινή.»

ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΜΝΗΜΗΣ ΝΕΚΡΟΥ. Όταν η προσβολή είναι αυτή της μνήμης νεκρού και τελείται μέσω απλής ή συκοφαντικής δυσφήμισης ή εξύβρισης, επιβάλλεται η ποινή του α. 365 ΠΚ.

Από τα ανωτέρω, για τα οποία απαιτείται η υποβολή έγκλησης (δηλαδή επίσημης αναφοράς στην αρχή των επιλήψιμων γεγονότων), θα πρέπει να γίνει διαχωρισμός αναφορικά με τη συκοφαντική ή απλή δυσφήμιση η οποία τελείται διά του τύπου (Π.Δ. 100/2000), για τις οποίες ακολουθούνται ιδιαίτερες διατάξεις και αντιμετώπιση.

Πώς μπορώ να προστατευθώ; Τι δυνατότητες μου παρέχει ο νόμος;

Η προστασία του υποκειμένου που διαβάλλεται με τους παραπάνω τρόπους είναι διττή και μπορεί να αξιωθεί, τόσο μέσω της πολιτικής, όσο και μέσω της ποινικής διαδικασίας.

Αναλόγως της ιδιαιτερότητας της υπόθεσης, των αποδεικτικών στοιχείων και των πραγματικών περιστατικών που έλαβαν χώρα, το γραφείο μας αξιολογεί τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν και ποιες είναι οι απολύτως απαραίτητες για τη διεκδίκηση των αξιώσεων σας.

Συνίσταται συνήθως, η υποβολή έγκλησης και προσφυγής στα ποινικά δικαστήρια, όπου επιδιώκεται η τιμωρία με επιβολή ποινής φυλάκισης στον υπαίτιο. Η δε παύση της προσβολής / αναπαραγωγής του δυσφημιστικού γεγονότος, μπορεί να εκπληρωθεί μέσω της σύντομης διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων στα πολιτικά δικαστήρια και εν συνεχεία ο προσβαλλόμενος μπορεί να διεκδικήσει χρηματική ικανοποίηση μέσω αγωγής για τη βλάβη που υπέστη, κατά το 914 και 59 ΑΚ. Η βλάβη συνίσταται στην επίπτωση (ζημία) που απέφερε το δυσφημιστικό γεγονός στην τιμή / υπόληψή του.

Επιπλέον αυτής, σε περιπτώσεις όπου έχουμε προσβολή επαγγελματικής φήμης από αυτού του είδους ζημιογόνες δράσεις, σωρεύεται με τα παραπάνω επί της αγωγής και αξίωση για τα τυχόν διαφυγόντα κέρδη, τα οποία πρέπει να είναι σε αιτιώδη συνάφεια με το ζημιογόνο περιστατικό.

Σε περίπτωση που δεν επιθυμείτε τη δικαστική οδό, το γραφείο μας μπορεί να σας συνδράμει σε μία εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς, μέσω αμοιβαίας συμφέρουσας διαπραγμάτευσης για την άρση των επιπτώσεων που προκάλεσε η προσβολή από το δυσφημιστικό γεγονός. Το γραφείο μας εξειδικεύεται σε παροχή νομικής συνδρομής σε περιπτώσεις των ανωτέρω αδικημάτων / προσβολών από δυσφημιστικά γεγονότα.

Υ.Γ. Τα πραγματικά περιστατικά κάθε υπόθεσης είναι ξεχωριστά και το άρθρο αναφέρεται σε γενικευμένες διατάξεις. Ο χειρισμός όμως κάθε υπόθεσης, είναι ξεχωριστός. Για το λόγο αυτό, καλέστε μας στο 211 402 0101 ή στείλτε μας e- mail στο info@fotioulawoffice.gr ή στη φόρμα επικοινωνίας της σελίδας μας, προκειμένου να προγραμματίσουμε συνάντηση και να χειριστούμε την υπόθεσή σας με το καλύτερο δυνατό τρόπο.

©2021 – Με κάθε επιφύλαξη νομίμου δικαιώματος, όλα τα δικαιώματα προστατεύονται  και είναι κατοχυρωμένα από τη δημιουργό Θεοδώρα Φωτίου. All Rights Reserved by author Theodora Fotiou.